تأثیر غلظت و روش کاربرد مواد تنظیم کننده ی رشد بر القای مقاومت به تنش سرما در گیاهچه های سویا( glycine max l.)

به منظور بررسی تأثیر کاربرد خارجی 5- آمینولوولینیک و سالیسیلیک اسید در القاء مقاومت به سرما در گیاهچه های سویا (glycine max l.)، پژوهشی در سال 1390 در آزمایشگاه دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا گردید. این آزمایش در راستای بهبود مولفه های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه سویا در پاسخ به سرما صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد بررسی در این پژوهش شامل دما، سطوح غلظت و روش های مختلف کاربرد بود. 5- آمینولوولینیک اسید در غلظت های (0، 3/0، 6/0 و 9/0 میلی مولار) و همچنین اسید سالیسیلیک (0، 3-10، 4-10 و 5-10 مول در لیتر) از طریق دو روش بذرمال کردن و محلول پاشی به کار برده شدند. اعمال تنش سرما (10 درجه ی سانتی گراد) به مدت 72 ساعت، پس از تیمار کردن صورت گرفت. نتایج نشان داد با اعمال تنش سرما کاهش معنی دار مولفه هایی چون محتوی نسبی آب برگ، کلروفیل، هدایت روزنه ای و فتوسنتز مشاهده شد. این در حالی بود که تجمع پرولین و نشت الکترولیت افزایش یافت. 5- آمینولوولینیک اسید در غلظت 3/0 میلی مولار با افزایش کلروفیل، هدایت روزنه ای، محتوی نسبی آب برگ و فتوسنتز و به دنبال آن افزایش در ارتفاع، وزن تر و خشک، گیاه را در برابر تنش سرما حفظ کرد. همچنین کاربرد 6/0 میلی مولار 5- آمینولوولینیک اسید فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز را به خصوص در شرایط تنش افزایش داد. تجمع پرولین در هر دو شرایط دمایی با کاربرد این ماده مشاهده شد. کاربرد 4-10 مول در لیتر اسید سالیسیلیک، افزایش صفاتی چون محتوی کلروفیل، پرولین، میزان هدایت روزنه ای و فتوسنتز، همچنین فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز را به همراه داشت. افزایش ارتفاع، وزن تر و خشک گیاه سویا با کاربرد 5-10 مول در لیتر از این ماده مشاهده شد. همچنین کاهش نشت الکترولیت در حین مواجه با تنش سرما در پی محلول پاشی اسید سالیسیلیک از جمله نتایج این پژوهش بود. در اکثر صفات مورد بررسی محلول پاشی 5- آمینولوولینیک اسید نسبت به روش دیگر برتری داشت. بنابراین کاربرد خارجی تنظیم کننده های رشدی چون 5- آمینولوولینیک و سالیسیلیک اسید، در کاهش صدمات حاصل از سرما بدون هیچ گونه اثرات کاهشی بر روی رشد گیاه سویا موثر می باشند.